Mentoring

Mentoring – definicja

Mentoring jest stanowieniem długoterminowej opieki nad osobą szkoloną w trakcie rozwijania przez nią swoich kompetencji w procesie szkoleniowym. Mentor (czyli opiekun) dzieli się z podopiecznym swoją wiedzą oraz doświadczeniem, pełniąc rolę osobistego doradcy i służąc swoją pomocą na każdym etapie rozwoju uczestnika szkolenia. Jest zatem specjalistą w danej dziedzinie, osobą o szerokich kompetencjach.

O mentoringu mówi się bardzo często w kontekście zawodowym, gdy wieloletni pracownik firmy, lider czy szkoleniowiec bierze pod swoje skrzydła świeżo zatrudnionego albo osobę chcącą rozszerzyć zakres swoich obowiązków. Zadaniem mentora jest jednak często udzielanie rad dotyczących sfery zawodowej, ale również rozwoju osobistego. Stanowi zatem pieczę zarówno nad umiejętnościami twardymi, jak i miękkimi swojego podopiecznego.

Ciekawą definicją mentoringu jest też samo pochodzenie nazwy tego procesu. Mowa tutaj o mitologii greckiej, a dokładniej Odysei. Przed wyruszeniem na wojnę trojańską, Odyseusz powierzył opiekę nad swoimi bliskimi oraz majątkiem bliskiemu przyjacielowi – Mentorowi, który od wielu lat służył mu dobrą radą. Mentor stanowił pieczę między innymi nad synem Odyseusza, Telemachem, dbając o jego edukację i zostając jego prywatnym doradcą. To zatem od jego postaci wywodzi się współczesny mentor; osoba, która oferuje swojemu mniej doświadczonemu podopiecznemu moralne wsparcie oraz dzieli się posiadaną wiedzą czy umiejętnościami.

Coaching vs. mentoring – czym się różnią?

Zarówno coaching, jak i mentoring są procesami rozwojowymi, w których występują dwie osoby nawiązujące ze sobą relację (coach i podopieczny, mentor i podopieczny). Narzędzia te różnią się jednak podejściem i stosowanymi metodami. Coaching ma za zadanie nauczyć podopiecznego samodzielnego rozwiązania problemów; coach dąży do jego rozwoju poprzez zadawanie pytań skłaniających do refleksji. Z kolei mentor staje się nauczycielem – tłumaczy, jak wykonać konkretne zadanie, uczy obsługi konkretnych systemów czy przykładowych sposobów radzenia sobie w danych sytuacjach.

Tym samym mentor musi posiadać szeroko zakrojoną wiedzę z danej dziedziny, być w niej ekspertem i prowadzić podopiecznego za rękę przez całą drogę nabywania określonych kompetencji. Z kolei coach zazwyczaj nie jest nawet powiązany z daną branżą. Jego podejście jest raczej psychologiczne niż pedagogiczne. Tym samym współpraca z mentorem jest polecana osobom, które potrzebują nabyć konkretne umiejętności lub wiedzę. Natomiast do coacha udają się ludzie chcący odnaleźć drogę do samodzielnego rozwoju osobistego.

Istnieje jeszcze jedna spora różnica między coachingiem a mentoringiem – czas trwania relacji. Mentoring jest procesem długoterminowym, trwającym zazwyczaj od roku do trzech lat, a czasami nawet kilkunastu. Z kolei coaching obejmuje przeważnie kilka do kilkunastu sesji – np. 10 spotkań po 60 minut.

Jakie są rodzaje mentoringu?

Proces mentoringu może odnosić się do wielu sfer życia, od zawodowej, przez edukacyjną, aż po społeczną. Ze względu na jego szerokie zastosowanie, wyróżnia się kilka rodzajów mentoringu. Podstawowy podział dotyczy właśnie obszarów, w których wykorzystywana jest pomoc mentora:

Mentoring branżowy

przeznaczony kandydatom do pracy i osobom, które chcą dopiero rozpocząć swoją drogę zawodową. W tym przypadku mentor jest powoływany przez agencje rządowe albo organizacje zawodowe i ma pomóc swojemu podopiecznemu w zdobyciu potrzebnych mu kwalifikacji. Może być zatem doświadczonym pracownikiem firmy, która zatrudniła nową osobę; wówczas wspiera nowozatrudnionego w procesie szkolenia oraz onboardingu. Mentor branżowy świadczy swoje usługi również w ramach rządowych kursów, których celem jest zdobycie nowych umiejętności albo wejście na rynek pracy z konkretnymi kompetencjami.

Mentoring biznesowy (korporacyjny)

w tym przypadku mentor pełni rolę osobistego doradcy i nauczyciela osób chcących rozwijać swoją karierę. Może zatem towarzyszyć im od samego początku nowej ścieżki zawodowej, czyli już od momentu rozpoczęcia pracy, aż do osiągnięcia wymarzonego awansu czy nawet wieku emerytalnego.

Mentoring społeczny

odpowiedzialny za wspieranie ludzi w trudnych momentach ich życia czy borykających się np. z problemami adaptacyjnymi. To proces, w którym mentor staje się nie tylko życiowym doradcą podopiecznego, ale wręcz jego przyjacielem. Towarzyszy mu we wszystkich stresujących momentach, pomaga radzić sobie z problemami i szukać dobrych rozwiązań. Niejednokrotnie uczy go również podstawowych umiejętności społecznych oraz życiowych, motywuje do dalszych starań czy dzieli się własnymi doświadczeniami.

Jakie są cele mentoringu?

Każdy rodzaj mentoringu dąży do nabycia przez podopiecznego pożądanych przez niego umiejętności. Ten główny cel ustalany indywidualnie w relacji mentorskiej jest osiągany poprzez realizację następujących celów szczegółowych:

• określenie mocnych i słabych stron podopiecznego,
• analiza mocnych i słabych stron podopiecznego, a w rezultacie identyfikacja jego potencjału,
• udzielanie przez mentora ciągłego wsparcia, zarówno w realizacji określonych zadań, jak i emocjonalnego,
• motywowanie podopiecznego do osiągania kolejnych sukcesów, a także wykonywania „pierwszych kroków do”,
• regularne, bieżące przekazywanie podopiecznemu informacji zwrotnej (feedbacku),
• analizowanie poziomu samoświadomości podopiecznego,
• wsparcie podopiecznego w poszukiwaniu ścieżek kariery najbardziej dopasowanych do jego potencjału oraz potrzeb,
• przekazywanie podopiecznemu wiedzy teoretycznej,
• przekazywanie podopiecznemu umiejętności praktycznych, zarówno twardych, jak i miękkich,
• rozwój kompetencji podopiecznego.