Bezwarunkowy dochód podstawowy
Bezwarunkowy dochód podstawowy
Bezwarunkowy dochód podstawowy (BDP) to koncepcja polityki społecznej, w ramach której rząd lub inna instytucja publiczna wypłaca każdej osobie w społeczeństwie pewną, regularną kwotę pieniędzy, bez względu na jej sytuację finansową, zawodową czy osobistą. BDP jest bezwarunkowy, co oznacza, że nie ma żadnych wymogów, warunków czy ograniczeń, które osoba musi spełnić, aby otrzymać ten dochód.
Celem BDP jest zapewnienie każdej osobie minimalnego dochodu, który zapewni jej godne życie i umożliwi spełnienie podstawowych potrzeb, takich jak jedzenie, mieszkanie i opieka zdrowotna. BDP ma na celu zwalczanie biedy i wykluczenia społecznego, poprawę równości społecznej i zmniejszenie nierówności ekonomicznych. Ma również na celu zapewnienie elastyczności w podejściu do pracy, ponieważ osoby otrzymujące BDP nie muszą już polegać na pracy, aby przetrwać i mogą skupić się na rozwijaniu swoich zainteresowań, edukacji, czy pracy wolontariackiej.
Koncepcja BDP jest szeroko dyskutowana i kontrowersyjna. Jego zwolennicy twierdzą, że może pomóc w zwalczaniu biedy, przeciwdziałaniu bezrobociu i zmniejszeniu nierówności społecznych. Krytycy argumentują, że może ono prowadzić do lenistwa i braku motywacji do pracy, a także, że jego finansowanie byłoby trudne i kosztowne dla państwa. Obecnie BDP jest wprowadzane w niektórych krajach jako program pilotażowy lub eksperymentalny, aby zbadać jego skuteczność i możliwość wprowadzenia na szerszą skalę.
Bezwarunkowy dochód podstawowy w Polsce
Bezwarunkowy dochód podstawowy (BDP) nie został jeszcze wprowadzony w Polsce jako powszechny program rządowy. Jednak pojawiły się w Polsce inicjatywy społeczne i polityczne, które postulują wprowadzenie BDP jako formy walki z nierównościami społecznymi i zapewnienia godnego życia każdej osobie.
W 2019 roku ruch Inicjatywa Ustawodawcza Bezwarunkowy Dochód Podstawowy złożył do Sejmu projekt ustawy o BDP, który zakładał wypłatę 1200 zł miesięcznie każdej dorosłej osobie oraz 600 zł dla każdego dziecka. Projekt nie został jednak uchwalony.
W 2021 roku powstała kolejna inicjatywa społeczna, Stowarzyszenie Bezwarunkowy Dochód Podstawowy w Polsce, które również postuluje wprowadzenie BDP w Polsce. Inicjatywa ta skupia się na edukacji i promocji idei BDP w Polsce, a także na organizowaniu debat i dyskusji na temat jego wprowadzenia.
Pomimo braku powszechnej wdrożenia BDP w Polsce, istnieją również projekty i programy pilotażowe, takie jak np. program “Mieszkanie Plus” czy “500+”, które mają na celu poprawę sytuacji materialnej rodzin i osób o niskich dochodach.
Bezwarunkowy dochód podstawowy wpływ na motywację do pracy
Zwolennicy BDP twierdzą, że może on wpłynąć na poprawę sytuacji finansowej osób z niższymi dochodami, zwłaszcza w przypadku prac nisko płatnych i niestabilnych. Dzięki temu osoby te mogą mieć więcej czasu i środków na rozwój swoich zainteresowań, edukację czy wolontariat. Ponadto, osoby otrzymujące BDP, zwłaszcza te, które pracują na umowach krótkoterminowych, mogą być bardziej skłonne do podejmowania dłuższych i bardziej stabilnych zatrudnień.
Krytycy BDP argumentują, że może on prowadzić do utraty motywacji do pracy i prowadzić do lenistwa, ponieważ osoby otrzymujące BDP nie muszą już pracować, aby przetrwać. Jednak, większość badań na temat wpływu BDP na motywację do pracy wskazuje na to, że wpływ ten jest minimalny lub niewielki.
Wprowadzenie BDP nie oznacza końca pracy, ale raczej zmianę podejścia do pracy. Osoby otrzymujące BDP będą wciąż miały zachęty do pracy, ponieważ będą mogły zarabiać więcej niż tylko kwotę BDP. Ponadto, osoby otrzymujące BDP będą miały większą swobodę w wyborze pracy, ponieważ nie będą już zmuszone do pracy na niestabilnych i niskopłatnych stanowiskach.
Wprowadzenie BDP jest nadal tematem dyskusji i badań, a jego wpływ na motywację do pracy zależy od wielu czynników, takich jak wysokość BDP, sytuacja gospodarcza kraju i podejście społeczeństwa do pracy.
