7 nietypowych urlopów, których nie ma w Polsce (ale mogłyby być!)

Wolne od pracy jako benefit? Sprawdź, jakie rodzaje urlopów przysługują pracownikom w innych krajach niż Polska. Niektóre z nich mogą stanowić ciekawą inspirację dla firm, które dbają o DEI lub chcą pokazać społeczne zaangażowanie.

Na brak urlopów w Polsce nie możemy narzekać. W porównaniu do wielu innych krajów naszym pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę, przysługuje całkiem sporo wolnego.

Dodatkowo, w 2023 roku w Polsce pojawiły się dwa nowe typy wolnego od pracy:

• Urlop z powodu siły wyższej (maks 2 dni w ciągu roku z zachowaniem połowy wynagrodzenia)
• Urlop opiekuńczy (do 5 dni, urlop bezpłatny)

A wolne na oddawanie krwi na stałe zwiększyło się o jeden dzień (pełnopłatny).

Mimo tego, że warunki urlopowe są w Polsce dobre, wiele firm proponuje dodatkowe wolne od pracy jako benefit – np. dodatkowy dzień wolny, jeśli pracownik wykorzysta cały urlop wypoczynkowy w danym roku kalendarzowym.

Sprawdźmy, jakie urlopy, których nie ma w Polsce, mają do dyspozycji mieszkańcy innych krajów. Mogą one stać się inspiracją, do tworzenia własnych propozycji dla pracowników, które będą cenionym benefitem.

Urlop na wybory (Election day, Voting leave)

W niektórych stanach USA – np. w Kalifornii czy Nowym Jorku, pracodawca zobowiązany jest do zapłaty minimalnego wynagrodzenia za te godziny pracy, w czasie których pracownik udał się na głosowanie.

Ma to ułatwiać każdemu pracownikowi wzięcie udziału w wyborach.

W praktyce dotyczy to niewielkiej liczny osób, bo lokale wyborcze otwarte są przez cały dzień, więc większość pracowników pracujących w dniu wyborów nadal może w nich uczestniczyć, nie narażając pracodawcy na koszty.

Urlop okolicznościowy na wypadek śmierci partnera (Bereavement leave)

Według spisu powszechnego z 2021 roku mamy  w Polsce pół miliona par pozostających w związkach nieformalnych. W przypadku śmierci partnera osobom tym nie przysługuje urlop okolicznościowy (za wyjątkiem sytuacji, kiedy zmarły partner był pod opieką lub na utrzymaniu pracownika).

W wielu innych krajach, w których istnieją regulacje dotyczące urlopów okolicznościowych, osoby żyjące w związkach partnerskich czy konkubinacie nie są dyskryminowane i również mają prawo do żałoby.

Urlop na cele religijne (np. Hajj Leave)

W Polsce na 13 dni wolnych od pracy mamy 8 takich, które są związane z obrządkiem katolickim (z czego 2 przypadają w niedzielę). W wielu innych krajach, w których struktura społeczna jest nieco mocniej zróżnicowana pod względem wyznawanej wiary niż w Polsce, wprowadzono możliwość świętowania innych obrządków.

W stanie Wiktorii w Australii, pracownicy pochodzenia żydowskiego mogą otrzymać do 13 dni wolnego na świętowanie swoich świąt religijnych. W niektórych krajach muzułmańskich (Katar, Egipt, Emiraty czy Arabia Saudyjska) obowiązuje Hajj Leave – czyli niepłatne wolne na czas pielgrzymki do Mekki).

Umożliwienie pracownikom pozostającym w innych obrządkach religijnych świętowania ich ważnych świąt religijnych staje się dla wielu firm wyrazem polityki DEI – inkluzywności i otwartości na wielokulturowość.

Urlop na wazektomię (Family Planning Leave)

W niektórych regionach Indii, w związku z polityką ograniczania populacji, mężczyznom, którzy zdecydują się na wazektomię, przysługuje 5 dni płatnego urlopu. Kobietom za podwiązanie jajowodów – 10 dni.

Co ciekawe, wolne przysługuje również wtedy, kiedy pracownik zmieni zdanie na temat macierzyństwa i zdecyduje się na udrożnienie nasienio- lub jajowodów.

Urlop za staż pracy (Long Service Leave)

Specjalne dodatkowe dni urlopu udzielane w firmach w Australii dla osób, które przepracowały określony czas u jednego pracodawcy. Z reguły udzielany jest po przepracowaniu 7-10 lat. Choć jest zapisany w Kodeksie Pracy, to zasady jego udzielania różnią się w zależności od branży i regionu kraju. Na przykład w Australian Capital Territory jest to 6 tygodni rocznie po przepracowaniu 7 lat, a w  Nothern Territory 13 tygodni po 10 latach pracy.

Urlop dla ofiar przemocy domowej (Domestic Violence Leave)

W Nowej Zelandii ofiary przemocy domowej mają możliwość opuszczenia pracy (za wynagrodzeniem) w przypadku bycia ofiarami przemocy domowej.  Obejmuje to każdą formę przemocy (fizyczną, psychiczną, seksualną). Pracownikom przysługuje maksymalnie 10 dni wolnego rocznie. Dodatkowo osoby będące ofiarami przemocy domowej mogą ubiegać się o dwa miesiące elastycznego czasu pracy, co ma umożliwić im powrót do normalnego życia i poradzenie sobie z sytuacją. Jest to prawo wprowadzone dopiero 1 lutego 2023, które obejmuje pracowników większych firm. Od sierpnia 2023 roku będą mieli do niego prawo również pracownicy małych firm.

Urlop menstruacyjny (Menstrual Leave)

Dostępny w Hiszpanii (3-5 dni), Zambii (1 dzień), Na Tajwanie (do 3 dni rocznie) w formie płatnej. W Korei Południowej kobiety, które nie skorzystają z prawa do urlopu menstruacyjnego, są dodatkowo wynagradzane. W Japonii, która urlop ten wprowadziła już w 1947 roku jest on niepłatny. W Indonezji z kolei wlicza się w ogólną pulę urlopu.

1. Pamiętaj, że nie możesz pytać pracowników wprost o ich wyznanie, ale zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 17 maja 1989 o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz. U. 2011 Nr 112, poz. 654) pracownicy należący do kościołów lub związków wyznaniowych, których świąt nie ustanowiono dniami ustawowo wolnymi od pracy, mogą wnioskować do pracodawcy o udzielnie zwolnienia od pracy na czas, jaki jest niezbędny dla obchodzenia świąt zgodnie z wymogami danej religii. Na mocy takiego wniosku można przydzielić pracownikowi określoną pulę urlopu. Do decyzji pracodawcy należy, czy będzie to urlop płatny, czy bezpłatny.