Schemat organizacyjny w firmie produkcyjnej – przykład

Teoretycznie schemat organizacyjny w firmie produkcyjnej jest bardzo prosta. Mamy pracowników szeregowych, brygadzistów i dyrektorów, a między nimi dodatkowe szczeble – w zależności od wielkości firmy, liczby różnych stanowisk oraz oddziałów. W rzeczywistości sprawa wygląda bardziej skomplikowanie, o czym przekonuje się każda osoba próbująca stworzyć zarys układu takiej struktury. Ma to związek przede wszystkim ze specyfiką branży produkcyjnej. Wszystkie oddziały stricte produkcyjne muszą uzyskać dość wysoki stopień autonomii i mieć zapewniony jak najsprawniejszy kontakt z „górą”. Aby maksymalnie przybliżyć temat, przedstawimy przykład efektywnego schematu organizacyjnego w firmie produkcyjnej, która działa w kilku państwach.

Schemat organizacyjny firmy produkcyjnej – która jest najbardziej efektywna?

W jednym z poprzednich artykułów omówiliśmy rodzaje struktur organizacyjnych i wyjaśniliśmy pokrótce, jak stworzyć strukturę we własnej firmie. Dziś przyjrzymy się bliżej jednemu z tychże rodzajów – a dokładniej dywizjonalnej (hierarchicznej) strukturze organizacyjnej. To właśnie ona najlepiej sprawdza się w przypadku firm produkcyjnych.

Dlaczego?

Każdy biznesmen i każda bizneswoman dążą do tego, by ich firma przynosiła jak największe zyski. W branży produkcyjnej istotnym elementem osiągania tego celu jest wchodzenie na nowe rynki, a więc zwiększenie poziomu produkcji. To z kolei wiąże się z koniecznością otwierania nowych oddziałów. Jasne, jeden dział księgowy jest w stanie poradzić sobie z finansami paru niewielkich produkcji rozsianych po okolicznych miastach (co i tak nie jest zbyt efektywne), a dyrektor może pomiędzy nimi krążyć, by sprawować kontrolę. Jednak w mocno rozwijającej się firmie, w której każdy oddział zatrudnia kilkuset pracowników szeregowych i która działa na rynkach zagranicznych, nie jest to możliwe.

Organizacja nastawiona na rozwój, doskonałą jakość produktów, sprawną wymianę informacji i wysoki poziom produkcji stawia zazwyczaj na wydzielanie autonomicznych departamentów odpowiadających przed dyrektorem generalnym (ang. CEO, tj. Chief Executive Officer). Mówimy zatem o niemalże samodzielnych dywizjach, które mają własne działy funkcjonalne (HR, IT, marketing, sprzedaż, operacje) oraz własnych dyrektorów funkcjonalnych – a dalej wyszczególnione zespoły, kierowników, młodszych i starszych specjalistów; et cetera.

Zalety dywizjonalnej struktury organizacyjnej w firmie produkcyjnej

Zastosowanie hierarchicznej struktury organizacyjnej w firmie produkcyjnej daje jej największe szanse na rozwój i utrzymanie właściwego tempa produkcji. Aby przedstawić maksymalnie obrazową argumentację, posłużymy się przykładem hipotetycznej firmy produkcyjnej o nazwie Przykładowa, która wytwarza dziecięce foteliki samochodowe i robi to (póki co!) w 3 miastach na terenie Polski: w Gdyni, Katowicach i Warszawie.

Wszystkie 3 oddziały przykładowej zatrudniają po kilkuset pracowników szeregowych. Mają zatem własne hale produkcyjne, z których każdego dnia wyjeżdża tysiące nowych fotelików. Osobami zatrudnionymi na produkcji trzeba zarządzać – by mogli szybko uzyskać potrzebną im pomoc, są podzielone na zespoły, a każdy team ma swojego brygadzistę. Odpowiedzialność jednak nie kończy się na tym etapie; trzeba przecież zadbać jeszcze o:

• sprawy kadrowe,
• zatrudnianie i przeszkolenie nowych pracowników,
• zamówienia części i surowców potrzebnych do produkcji,
• serwis maszyn,
• bezpieczeństwo pracy,
• testowanie jakości wytwarzanych produktów,
• uzyskanie certyfikatów potwierdzających spełnianie przez foteliki norm Unii Europejskiej,
• planowanie nowych serii produktów,
• sprzedaż,
• reklamę,
• logistykę dostaw fotelików do klientów,
• prowadzenie działalności online,
• sprawy księgowe,
• regularne raportowanie wyników sprzedaży do CEO,
• pracę zgodnie z prawem obowiązującym na terenie danego kraju
• i zapewne wiele innych kwestii.

Zastosowanie przykładowej dywizjonalnej struktury organizacyjnej sprawia, że każdy oddział ma własny dział kadrowy, sprzedażowy, kreatywny, prawny, logistyczny, operacyjny czy IT. Wszystko jest na miejscu – pracownicy mają bezpośredni dostęp do brygadzistów, a ci nie muszą pisać e-maili do „góry”, by rozwiązać kłopoty kadrowe.

Dodatkową zaletą dywizjonalnej struktury organizacyjnej jest fakt, że pracownicy mają w niej możliwość rozwijania się. Zaczynając pracę jako osoba zajmująca się składaniem fotelików samochodowych, zatrudniony może z czasem zostać testerem jakości, brygadzistą czy menedżerem, aż do dyrektora funkcjonalnego.

Przykład hierarchicznej struktury organizacyjnej w firmie produkcyjnej

Na podstawie naszej hipotetycznej firmy Przykładowa, przedstawimy teraz konkretny wzór schematu organizacyjnego w produkcji.

Na jej czele stoi zarząd, pod który podlega bezpośrednio dyrektor generalny – CEO. Przed nim odpowiada asystent wykonawczy (ang. Executive Assistant), pod którego podlegają dyrektorowie regionalni z Gdyni, Katowic i Warszawy (ang. Regional Director). W każdym mieście są osobne hale produkcyjne, biura czy centra logistyki, mają zatem własnych dyrektorów funkcjonalnych podlegających pod dyrektora danego regionu. Jest zatem po trzech dyrektorów: finansowych (CFO, Chief Financial Officer), operacyjnych (COO, Chief Operating Office), informatycznych (CIO, Chief Information Officer), marketingu (CMO, Chief Marketing Officer), HR (HRM, Human Resources Manager) i sprzedaży (Sales Director).

Dyrektorzy funkcjonalni są odpowiedzialny za kierowników zespołów pracujących w danych działach. Zatem przed CFO odpowiada główny księgowy i kierownik ds. finansów, a pracownikami szeregowymi w dziale finansowym są księgowi, analitycy, fakturzyści i kontrolerzy. Z kolei COO zajmuje się działem operacyjnym, raporty zdaje mu zatem kierownik ds. produkcji, przed którym odpowiadają brygadziści poszczególnych zespołów składających się między innymi z operatorów maszyn, monterów i pakowaczy. I tak dalej – z każdym działem funkcjonalnym.

O tym, że dywizjonalna struktura organizacyjna doskonale się sprawdza w produkcji, najlepiej świadczy przykład znanej międzynarodowej firmy Amazon. W 2022 roku Amazon zatrudniał ponad 1,5 miliona pracowników na całym świecie, w więcej niż 170 obiektach. Każdy z nich ostatecznie podlega jednak dyrektorowi generalnemu firmy, tj. Andemu Jassowi (do 2021 roku: Jeffowi Bezosowi). Pod CEO istnieje kilka innych szczebli zarządzania, w tym kilkunastu wiceprezesów i co najmniej kilka działów funkcjonalnych działających w każdym kraju, takich jak IT, HR, prawny, biznesowy, produktowy czy logistyczny.

W dzisiejszych czasach struktura organizacyjna jest nieodłącznym elementem każdej firmy, w tym także w firmach produkcyjnych. Struktura organizacyjna określa sposób, w jaki są zorganizowane różne elementy i funkcje firmy, aby osiągnąć jej cele. W tym artykule przedstawimy przykładową schemat organizacyjny dla firmy produkcyjnej i omówimy, jakie korzyści może ona przynieść.

Przykładowy schemat organizacyjny mniejszej firmy produkcyjnej może wyglądać następująco:

Zarząd:

• dyrektor generalny,
• dyrektor finansowy,
• dyrektor operacyjny,
• dyrektor marketingu.

Dział produkcji:

• kierownik produkcji,
• kierownik linii produkcyjnych,
• technicy.

Magazyn i logistyka:

• kierownik magazynu,
• kierownik logistyki,
• pracownicy magazynu.

Dział obsługi klienta:

• kierownik działu obsługi klienta,
• pracownicy obsługi klienta.

Dział kadr i płac:

• kierownik działu kadr i płac,
• pracownicy działu kadr i płac.

Dział finansowy:

• kierownik działu finansowego,
• księgowi,
• analitycy finansowi.

Dział marketingu:

• kierownik działu marketingu,
• specjaliści ds. marketingu.