Pytania zamknięte w ankietach dla pracowników

Pytania zamknięte z jednym i wieloma zaznaczeniami w ankietach dla pracowników

Pytania zamknięte to jedne z najczęściej używanych pytań w ankietach wszelkiego typu. Mają najwyższy poziom standaryzacji. Są dość proste do skonstruowania, ale niosą też ze sobą kilka pułapek, które mogą zaburzyć wyniki badania. Jak konstruować pytania zamknięte by ich uniknąć?

Pytania zamknięte jednokrotnego wyboru

Pozwalają respondentowi wybrać tylko jedną odpowiedź z wielu możliwości. Najbardziej popularne odpowiedzi w pytaniach zamkniętych to pytania Tak / Nie oraz ewentualnie Tak/ Nie / Nie wiem.

Często też pytania te zadawane są by zakwalifikować badanych do określonej grupy badawczej (np. pytania z „metryczki” – w którym dziale pracujesz? Przedział wiekowy, itd.

Pytania jednokrotnego wyboru zamknięte w ankietach pracowniczych sprawdzają się wtedy, kiedy:

Chcemy zakwalifikować pracownika do konkretnej grupy / przedziału

Chcemy dokonać filtracji pracowników pod względem określonych danych,

Chcemy uzyskać konkretne dane statystyczne dotyczące preferencji lub oceny danego zjawiska.

Przy pytaniach zamkniętych jednokrotnego wyboru pamiętaj o tym, by:

• Nie sugerować „poprawnych” lub oczekiwanych odpowiedzi
• Wyczerpywać wszystkie możliwości (inaczej pracownik się sfrustruje, że nie może odpowiedzieć tak jakby chciał i porzuci ankietę, bądź udzieli niezgodnej z prawdą odpowiedzi)
• Nie zadawać pytań, które mogą być dwuznaczne

Czy lubisz swoich kolegów z zespołu? Tak / Nie

 – przy takim pytaniu pracownik może mieć kłopot z  odpowiedzią, bo Kasię i Zbyszka lubi, a Marioli szczerze nie cierpi.

• Uważać na pytania, które są „politycznie niepoprawne”, czyli dotykają wartości bądź obszarów intymnych lub prywatnych dla pracownika,
• Nie stosować pytań zagrażających – w socjologii oznacza się w ten sposób pytania, które wywołują lęk lub zakłopotanie – np. są niezgodne z ogólnie przyjętymi normami, do których pracownik nie będzie chciał się przyznać

Zdarza mi się marnować czas pracy na Facebook – Tak / Nie – takie pytanie po pierwsze od razu wartościuje korzystanie z FB w pracy („marnować czas”) a poza tym może wzbudzić lęk pracownika przed konsekwencjami udzielenia szczerej odpowiedzi.

• Nie stosować presupozycji

czyli nie używać komunikatów z konkretnym założeniem – np. pytanie „Czy wolisz by na imprezy integracyjne przychodzili: a) tylko pracownicy b) pracownicy wraz z rodzinami” ma ukryte założenie, że pracownik chce uczestniczyć w imprezach pracowniczych.

• Nie pytać o kilka spraw jednocześnie

czyli nie stosować pytań, które dotyczą spraw ze sobą niezwiązanych lub takich, na które respondet może chcieć udzielić dwóch odpowiedzi:

Czy Pana/Pani zdaniem nasze biuro jest wygodne i nowoczesne”? Tak / Nie – pracownik może uważać, że biuro jest wygodne, ale nie nowoczesne.

Pytania zamknięte wielokrotnego wyboru

Pozwalają wybrać kilka możliwości z wielu zaproponowanych przez ankietera (np. możliwość zaznaczenia, które daty z kilku proponowanych byłyby dla pracownika najlepsze na zorganizowanie imprezy firmowej). Na co uważać przy ich konstrukcji?

• Na odpowiedzi, które wykluczają się wzajemnie (bo nie wiadomo jak wtedy zinterpretować odpowiedzi)
• Zbyt duży wybór odpowiedzi (pracownik może się zagubić przy zbyt dużej ilości. Warto też zadbać o to, by wszystkie możliwe odpowiedzi były widoczne na jednym ekranie, bez konieczności scrollowania odpowiedzi).

Warto też pamiętać że pytania wielokrotnego wyboru nie dają informacji o stopniowaniu wyboru przez pracownika. Przykładowo, jeśli pytamy o to, jakie benefity byłyby dla pracownika interesujące i wykorzystamy do tego pytania zamknięte wielokrotnego wyboru, to wprawdzie dowiemy się, że np. spośród 6 propozycji interesujące byłyby dla pracownika 3 (np. karta na siłownie, dopłata do stołówki i możliwość home office), ale nie wiemy, które opcje wśród tych 3 są najbardziej pożądane. Do wartościowania odpowiedzi lepiej wykorzystać pytania macierzowe (tu znajdziesz nasz poradnik na ten temat).

Własne odpowiedzi respondentów w pytaniach zamkniętych (pytania półotwarte)

Niektóre systemy do tworzenia ankiet (np. moduł ankiet tomHRM) umożliwiają wprowadzenie przez respondenta własnej odpowiedzi. To dobry pomysł, jeśli obawiamy się, że nie udało się nam wyczerpać wszystkich możliwości i chcemy uzyskać precyzyjne odpowiedzi. Trzeba jednak liczyć się z tym, że danie takiej opcji pracownikowi, może rodzić trudności interpretacyjne.

W ankiecie z pytaniami zamkniętym zapytano pracowników o to, gdzie chcieliby pójść na następną imprezę integracyjną. Zaproponowano kilka możliwości do wyboru oraz umożliwiono wpisanie własnej propozycji. Pracownik wpisał „tam gdzie zawsze”.

Za tydzień ostatnia częśc poradnika dotycząca pytań otwartych w ankietach dla pracowników. Bądźcie czujni!

fot.:Designed by Freepik