Pokolenie Z

Pokolenie Z – definicja generacji Z

Pokolenie Z, centennials (od ang. centennial, czyli stulecie), pokolenie C, pokolenie internetowe, generacja Z, gen-Z, post-millennials, generacja multitasking, ciche pokolenie, aż w końcu zoomerzy – każda z tych nazw określa pokolenie osób, które obecnie powoli wkraczają na rynek pracy. Generacja Z to ludzie urodzeni od roku 1995 do 2012, choć różne źródła definiują to pokolenie na inne lata. Według The Futures Company zoomerami są osoby, które przyszły na świat po 1997 roku. Podobnego zdania jest Kelley School of Business, określając jako pokolenie Z roczniki 1997-2012. Z kolei amerykański dziennikarz Bruce Horovitz uważa, że do generacji tej należą dzieci urodzone między 1997 a 2010 rokiem.

Najbardziej kontrowersyjną opinię na ten temat wydała amerykańska agencja komunikacji i marketingu Frak N. Magid Associates, która utrzymuje, że pokolenie C to wszystkie osoby urodzone po 1997 roku aż do dzisiaj. Określa je przy tym jako „Pluralist Generation” albo „Plurals”, czyli generację pluralistyczną – charakteryzującą się ogromnym szacunkiem do różnic społecznych i kulturowych (pluralizm społeczny). Tak zdefiniowanie lata narodzin osób z pokolenia Z wyklucza jednak dodatkowy oficjalny „podział generacji” – czyli generację Alfa, do której należą wszyscy urodzeni po 2010 roku.

Pomimo drobnych różnic w określeniu rocznika pokolenia Z, jego przedstawiciele to przeważnie młodsze rodzeństwo pokolenia Y (millenialsów), dzieci pokolenia X (a czasem również młodsi bracia i siostry) oraz wnuki baby boomers (boomerów).

Pokolenie Z – charakterystyka

Wszyscy specjaliści są zgodni w jednej kwestii: zoomerzy to pierwsze pokolenie, które dorastało w całkowicie scyfryzowanym społeczeństwie. Nie pamiętają świata bez kolorowej telewizji, powszechnego dostępu do internetu – gdy w polskich domach nie było jeszcze zbyt wielu komputerów, przedstawiciele generacji Z byli jeszcze małymi dziećmi. Nawigacja i internetowe mapy to dla zetek standardowa wersja map papierowych, a dla wielu z nich pierwszymi telefonami komórkowymi były już smartfony.

Zoomerzy dorastali (przy czym spora część wciąż dorasta) w otoczeniu social mediów oraz aplikacji, dzięki czemu doskonale radzą sobie z obsługą nowych technologii. Ta internetowa generacja bez najmniejszych problemów porusza się w świecie online i potrafią sprawnie wyszukiwać w sieci potrzebne informacje. Bardzo często spore grono ich znajomych stanowią ludzie z innych części świata czy kraju, poznawani właśnie online.

Pokolenie Z wychowuje się w latach dobrobytu – szczególnie w porównaniu do iksów czy boomerów, których lata dzieciństwa/narodzin przypadały na czasy kryzysu gospodarczego (gen X) oraz powojenne (baby boomers). „Dobrobyt” w tym kontekście nie oznacza oczywiście, że wszystkie dzieci z gen Z dorastają w bogatych rodzinach, a w świecie dającym im stosunkowo łatwy dostęp do edukacji, podróży, kultury oraz rozwoju osobistego, a także coraz bardziej inkluzywnym. Gdy sytuacja materialna ich rodziców na to pozwala, starają się często dać im dostęp do tego, czego sami nie mieli – zagranicznych wyjazdów czy zajęć rozwijających ich pasje oraz zdolności.

Powszechny dostęp do internetu, a tym samym łatwy kontakt z ludźmi z różnych grup kulturowych sprawił, że pokolenie Z to zwykle osoby o wysokiej świadomości społecznej i ekologicznej. Są wrażliwi na krzywdę, walczą o równość oraz sprawiedliwe traktowanie. Często są przy tym odważni, nie bojąc się dużych zmian – by poprawić swoją sytuację życiową, mogą być zdolni np. do nagłego przeprowadzenia się za granicę. Co więcej, niełatwo ich oszukać. Zoomerzy potrafią sprawnie zweryfikować autentyczność sklepu internetowego, dużo rzadziej od starszych pokoleń nabierają się na SMS-owe czy mailowe wyłudzenia pieniędzy i szybko demaskują oraz mocno nagłaśniają tzw. scamerów lub nieuczciwe praktyki firm (np. greenwashing).

Pokolenie Z na rynku pracy – czym się charakteryzuje?

Choć pokolenie Z to wciąż osoby bardzo młode i w sporej części dopiero wchodzą na rynek pracy (lub będą za kilka lat), robią to zwykle z przytupem. Chętnie wymieniają się w sieci opiniami o pracodawcach, ostrzegając innych przed ich ewentualnymi złymi praktykami. Skutecznie walczą z mobbingiem, zawodową niesprawiedliwością i wykorzystywaniem pracowników, ramię w ramię z millenialsami. To jedna z przyczyn, dla których zoomerzy są przedstawiani jako osoby roszczeniowe – jednak niesłusznie. Młodzi ludzie dążą do poprawienia sytuacji osób pracujących, a ich determinacja oraz łatwość komunikowania się online czy nagłaśniania różnych przypadków sprawiają, że nierówne traktowanie pracowników, dyskryminacja, brak płatności za nadgodziny i inne złe praktyki zatrudniających rzeczywiście odchodzą powoli w zapomnienie.

Jak pracuje pokolenie Z?

Generacja Z na rynku pracy to również naturalny multitasking. Obycie z internetem i zaawansowanymi technologicznie sprzętami już od najmłodszych lat sprawiło, że zoomerzy dobrze radzą sobie z wykonywaniem kilku czynności jednocześnie. Potrafią rozmawiać z kimś na żywo, pisząc równocześnie wiadomości na smartfonowym komunikatorze czy scrollując social media, a przy tym wybierać nowe ubranie w sklepie. Dzięki temu w pracy z łatwością biorą udział w wideokonferencji, odpisując w tym czasie na maile czy robiąc research. Mogą jednak mieć kłopot z całkowitym skupieniem się na jednej rzeczy. Co więcej, bywają podatni na przebodźcowanie, a tym samym ich wydajność często spada szybciej niż w przypadku starszych, „niekomputerowych” pokoleń, takich jak baby boomers.

Co jest ważne w pracy dla pokolenia Z?

Wbrew stereotypom generacja Z nie należy do roszczeniowych. Jak wynika z wielu dotychczasowych badań rynku, w tym z raportu „Zawodowy alfabet pokolenia, czyli młodzi w pracy” udostępnionego przez firmę Aterima HR, dla pracujących zoomerów dużo ważniejszy jest samorozwój (udział w szkoleniach, ciekawych projektach) i transparentność przełożonych, niż wysokie zarobki czy szybki skok kariery. Silnym motywatorem będzie dla nich regularne otrzymywanie informacji zwrotnej na temat ich pracy, a także miła atmosfera w zespołach. Z kolei ci, którzy dopiero szukają zatrudnienia, zwracają dużo większą uwagę na klarowny opis stanowiska oraz zakresu obowiązków, a także na dobre opinie o firmie na forach, niż na zarobki lub oferowane benefity.

Co więcej, zoomerzy cenią sobie zawodową stabilizację, choć nie boją się zmienić pracy z dnia na dzień. Zależy im na tym, by pracować w dobrym miejscu – w firmie, która godnie traktuje pracowników i docenia ich starania oraz osiągnięcia. Jeśli organizacja spełni ich oczekiwania, szczególnie względem warunków pracy oraz atmosfery, chętnie zostaną w niej na długie lata. Jeżeli jednak spotkają się ze złym traktowaniem, będą szukać nowego miejsca i najpewniej wystawią pracodawcy szczerą opinię w sieci czy wśród bliskich. Mogą również zdecydować się na zmianę pracy, gdy obecna hamuje ich rozwój osobisty.

Jaką formę pracy wybierają zoomerzy?

Ze względu na to, że zoomerzy świetnie radzą sobie z obsługą sieci i nowymi technologiami, chętnie wybierają branżę IT czy marketingu internetowego. Dla wielu z nich ważna jest możliwość pracy zdalnej – w systemie hybrydowym albo na pełnym home office. Obycie z internetem przekłada się również na umiejętność sprawnego wyszukiwania informacji, a także łatwość obsługiwania klientów online. Pokolenie Z potrafi również szybko i trafnie ocenić, które z firmowych zasad, wytycznych czy elementów działania systemów są bezsensowne oraz w jaki sposób można je zamienić na lepsze. Dzięki temu wśród pokolenia Z bardzo dobrze przyjmuje się system zarządzania Lean Management.

Warto również wspomnieć, że spora część zetek to osoby dobrze zaznajomione ze światem gier i animacji komputerowych. Wiele osób będzie zatem szukać zatrudnienia na takich stanowiskach, jak programista, tester gier czy grafik.

Zoomerzy doceniają również automatyzację w miejscu pracy. Nie lubią ręcznie wykonywać zadań, które znane im rozwiązania technologiczne mogłyby znacznie przyspieszyć. Dobrze odnajdują się zatem w organizacjach, w których funkcjonują systemy HRM poprawiające komunikację i inne oprogramowania ułatwiające życie w organizacji.