Umowa o dzieło – wzór z omówieniem

Umowa o dzieło – zaraz obok umowy zlecenia – jest jedną z najczęściej stosowanych przez pracodawców umów cywilnoprawnych. Sprawdza się idealnie w przypadku zatrudniania osób do prac, które składają się z wykonywania czynności dających określony rezultat, np. przeprowadzenia redakcji i korekty tekstu, stworzenia grafiki komputerowej czy wytworzenia/naprawy przedmiotu. W związku z tą cechą umowa o dzieło jest popularnie nazywana umową rezultatu. A jak powinna wyglądać, by została sporządzona w sposób zgodny z prawem? Jakie zapisy warto w niej zawrzeć? Odpowiedzi na te pytania oraz darmowy wzór umowy o dzieło znajdziesz w naszym praktycznym omówieniu.

Istotne elementy umowy o dzieło – omówienie

Zapisy umów cywilnoprawnych takich jak umowa o dzieło nie są regulowane przepisami Kodeksu pracy, a Kodeksu cywilnego (szczególnie art. 627-646 K.c.). W związku z tym pracodawca ma sporą swobodę w kwestii konstruowania omawianego dokumentu, musi jednak pamiętać, że wykonujący dzieło może je zrealizować w dowolnym miejscu, o dowolnych godzinach i bez pieczy zlecającego wykonanie dzieła.

Brak zastosowań przepisów Kodeksu pracy sprawia również, że wykonujący dzieło nie nabywa wskutek podpisania umowy o dzieło praw pracowniczych, takich jak np. prawo do urlopu wypoczynkowego. Co więcej, umowa rezultatu nie podlega składkom na ubezpieczenia ZUS: zdrowotne, wypadkowe, emerytalne i rentowe, a także na ubezpieczenie chorobowe.

Jak wspomnieliśmy, przepisy Kodeksu cywilnego zostawiają pracodawcy sporą swobodę w kwestii ustalenia treści umowy o dzieło – a to sprawia, że niezwykle istotne jest precyzyjne określenie w dokumencie wszelkich wytycznych dotyczących prawidłowego wykonania i przekazania dzieła. Należy również pamiętać o kwestiach, które wynikają z przepisów Kodeksu cywilnego. W umowie rezultatu warto zatem zawrzeć następujące elementy:

Rodzaje umów cywilnoprawnych i formy zatrudnienia

Oznaczenie stron umowy o dzieło

Oznaczenie stron umowy o dzieło stanowi pierwszą część dokumentu. To miejsce, w którym należy wskazać dane:

• strony zlecającej wykonanie dzieła,
• strony przyjmującej wykonanie dzieła

i oznaczyć strony („zwanym dalej…”) nazwą wskazującą, którą rolę pełnią w zleceniu dzieła. Zamawiającym jest strona zlecająca, a wykonawcą – strona przyjmująca.

Stronami mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub spółki i inne podmioty prawne. Wskazując dane osób fizycznych, należy wprowadzić w umowie o dzieło: imiona i nazwiska, adresy oraz rodzaj i numery seryjne dokumentów potwierdzających tożsamość. W przypadku jednoosobowych działalności gospodarczych należy wskazać ich imiona i nazwiska, adresy oraz nr NIP/REGON. Natomiast wprowadzając nazwy podmiotów prawnych, trzeba uwzględnić: nazwy podmiotów, adresy siedzib, numery NIP/REGON oraz imię i nazwisko osoby reprezentującej firmę podczas zawierania umowy.

Określenie przedmiotu umowy o dzieło

Kolejnym obligatoryjnym elementem umowy o dzieło jest określenie jej przedmiotu, czyli opisanie, czym jest podlegające umowie dzieło. Jeżeli przedmiot umowy jest złożony, bo np. wymaga wskazania wielu informacji technicznych, to warto w tej części umowy opisać je w sposób skrócony ze wskazaniem, że dokładny opis dzieła stanowi załącznik do umowy. Należy pamiętać, że im bardziej szczegółowy będzie opis przedmiotu umowy, tym lepiej będzie on chronił obie strony – warto zatem skorzystać z możliwości załączenia dodatkowego dokumentu, który w maksymalnie precyzyjny sposób opisuje, na czym ma polegać wykonanie dzieła.

Wskazanie terminu wykonania dzieła

W umowie o dzieło należy zawrzeć informację na temat daty rozpoczęcia wykonywania dzieła, która będzie obowiązywać wykonawcę oraz daty zakończenia jego wykonywania.

Ustalenie, kto dostarcza materiały do wykonania dzieła

Jak wynika z przepisów Kodeksu cywilnego, materiały niezbędne do wykonania dzieła mogą – ale nie muszą – być udostępnione wykonawcy przez zamawiającego. Warto zatem określić w umowie o dzieło, która ze stron jest odpowiedzialna za ich organizację. Jeżeli zostanie do tego zobowiązany zamawiający, to Kodeks cywilny nakłada na wykonawcę następujące obowiązki:

• użycia udostępnionych materiałów zgodnie z przeznaczeniem,
• rozliczenia się z używania udostępnionych materiałów,
• zwrócenia niewykorzystanej części materiałów,
• niezwłocznego powiadomienia zamawiającego, jeśli wykonawca stwierdzi, że udostępnione materiały nie nadają się do prawidłowego wykonania dzieła.

Należy również pamiętać, że jeżeli wykonane dzieło ulegnie zniszczeniu lub uszkodzeniu z powodu wadliwości materiałów udostępnionych przez zamawiającego, to wykonawca zachowuje prawo do żądania wypłaty przysługującego mu wynagrodzenia. Co jednak istotne, zachowuje to prawo wyłącznie wtedy, gdy uprzedził zamawiającego o wadliwości materiałów, a zamawiający zażądał kontynuowania wykonania dzieła z ich użyciem.

Określenie kanału przekazania dzieła

Kodeks cywilny nie reguluje, w jaki sposób dzieło powinno zostać przekazane zamawiającemu. Kanał jego dostarczenia uzależnia bowiem między innymi rodzaj dzieła, które może być przedmiotem materialnym lub niematerialnym. Warto zatem określić w treści umowy, w jaki sposób wykonawca przekaże zamawiającemu gotowe dzieło/w jaki sposób zamawiający odbierze gotowe dzieło, np.:

• drogą mailową na wskazany w umowie adres mailowy,
• własnym transportem na wskazany w umowie adres,
• przesyłką kurierską na płycie DVD,
• przedstawiciel zamawiającego odbierze dzieło osobiście pod wskazanym w umowie adresem.

Określenie prawa do zgłaszania poprawek

Artykuł 636. Kodeksu cywilnego daje zamawiającemu prawo do wezwania zmiany sposobu wykonania dzieła w określonym terminie, gdy po odebraniu przedmiotu umowy wykryje jego nieprawidłowe wykonanie – np. w sposób wadliwy albo sprzeczny z zapisami tejże umowy o dzieło. Co więcej, jeśli wykonawca nie zastosuje się do tego wezwania, to po upływie wskazanego terminu zamawiający może całkowicie odstąpić od umowy albo powierzyć wykonanie dzieła innej stronie – na koszt i odpowiedzialność pierwotnego zamawiającego.

Choć prawo to obowiązuje strony również w przypadku, w którym nie zostanie jasno określone w umowie, to warto opisać je z góry, wskazując od razu maksymalny termin możliwości zgłoszenia konieczności naniesienia ewentualnych poprawek oraz maksymalny termin usunięcia wskazanych wad dzieła.

Określenie wysokości wynagrodzenia

W przypadku umowy zlecenia Kodeks cywilny dopuszcza możliwość jego realizacji w sposób nieodpłatny. Dla umowy o dzieło taki zapis nie został przewidziany. Przeciwnie – z treści art. 627. K.c. wynika, że zamawiający jest zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia za odebrane dzieło.

Kolejne przepisy (art. 628., art. 629.) wskazują skutki braku określenia w umowie o dzieło wysokości należnego wykonawcy wynagrodzenia. Jeżeli nie zostanie ono wskazane w treści dokumentu, to uznaje się, że „strony miały na myśli zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju” – czyli bazujące np. na cenniku wykonawcy za realizację dzieła tego samego rodzaju. Jeśli ustalenie wynagrodzenia w taki sposób również nie będzie możliwe, wówczas wykonawcy należy się kwota odpowiadająca jego uzasadnionemu nakładowi pracy czy zużytych własnych materiałów.

Zdecydowanie prostszym rozwiązaniem będzie jednak określenie w umowie o dzieło konkretnego wynagrodzenia.

Określenie kar umownych

Oczywiście nie jest to obligatoryjny element umowy o dzieło, jednak zamawiający ma prawo do określenia kar umownych związanych np. z nieterminowym wykonaniem dzieła lub całkowitym zaniechaniem jego wykonania. Z punktu widzenia zamawiającego to bardzo istotny przepis, może bowiem zabezpieczyć go przed znaczącą dezorganizacją pracy wynikającą np. z konieczności dłuższego oczekiwania na otrzymanie gotowego przedmiotu umowy.

Można zatem wskazać konkretną kwotę, którą wykonawca będzie zobowiązany przekazać zamawiającemu w razie opóźnienia/braku wykonania dzieła, określić wysokość kary jako konkretny procent wartości należnego wynagrodzenia za wykonanie dzieła – lub wskazać kwotę, którą zamawiający ma prawo w ramach kary umownej potrącić z tegoż wynagrodzenia.

Inne ewentualne ustalenia

Strony mogą zawrzeć w umowie liczne inne ustalenia dotyczące wykonania dzieła, takie jak np.:

• obowiązek przedstawienia przez wykonawcę rachunku/faktury za wykonanie dzieła,
• termin płatności wynagrodzenia za wykonanie dzieła,
• rozłożenie płatności wynagrodzenia na części płatne po zakończeniu poszczególnych etapów prac nad dziełem,
• zakaz powierzenia wykonania dzieła innym stronom – lub przeciwnie,
• objęcie dzieła ochroną praw autorskich,
• zapis o udzieleniu przez wykonawcę określonego okresu gwarancji na wykonane dzieło wraz ze wskazaniem, co obejmuje gwarancja,
• ustalenia dotyczące ewentualnych zaliczek,
• określenie maksymalnego terminu na przekazanie dzieła,
• wskazanie, że wszelkie zmiany treści umowy wymagają formy pisemnej.

Podpisy stron

Dokument powinien zostać podpisany zarówno przez zamawiającego, jak i wykonawcę.

Umowa o dzieło – darmowy wzór PDF i DOCX

Darmowe wzory umowy o dzieło do pobrania:

Umowa o dzieło – wzór DOCX
Umowa o dzieło – wzór PDF